تعیین روشی مناسب به منظور تخمین ضرایب توابع انتقالی و ارزیابی عملکرد آنها جهت برآورد منحنی نگهداشت رطوبتی در خاک با مدل swrc

منحنی نگهداشت آب در خاک (swrc) اهمیت فراوانی در مطالعات آب و خاک مانند حفاظت خاک، برنامه¬ریزی آبیاری، زهکشی، انتقال املاح، رشد گیاهان و بررسی تنش آبی گیاهان دارد. در این پژوهش عملکرد 10 مدل منحنی نگهداشت رطوبتی خاک ( مدل سایمونز و همکاران (1979)، لیباردی و همکاران (1979)، کمپل (1974)، فارل و لارسون (1972)، ون¬گنوختن (1980)، بروکس و کوری (1964)، درایزن (1986)، نمایی بروس-لاکسمور (1986)، توانی بروس- لاکسمور (1986) و روگوسکی (1971)) با استفاده از مدل swrc 3.0 مورد بررسی قرار گرفت و پس از ارزیابی آماری مدل¬های مناسب انتخاب شدند. 73 نمونه خاک از چای¬کاری¬های شهرستان لاهیجان واقع در استان گیلان جمع¬آوری، کلاس بافتی آنها تعیین و گروه¬های بافتی از هم تفکیک شدند. مقدار رطوبت در 8 پتانسیل ماتریک مختلف اندازه¬گیری شد. با محاسبه شاخص¬های آماری ریشه میانگین مربعات خطا (rmse)، شاخص آکائیک (aic)، ضریب تبیین (r2)، شاخص ویلموت (d)، میانگین خطا (ae) و راندمان یا کارآیی مدل (ef) کیفیت برازش مدل¬ها مشخص گردید. نتایج نشان داد در همه¬ی کلاس¬های بافتی مدل سایمونز و همکاران با خطای (rmse) (از 0136/0 تا 0307/0 cm3 cm-3 )، راندمان ef (از 962/0 تا 984/0 )، شاخص ویلموت d (از 993/0 تا 996/0 )، ضریب آکائیک برابر با 1280- و حداکثر ضریب تبیین (از 96/0 تا 98/0) بهترین عملکردو مدل توانی بروس- لاکسمور با خطای (rmse) (از 372 /0 تا 0881/0 cm3 cm-3 )، ضریب آکائیک برابر با 879-، ضریب تبیین (از 81/0 تا 92/0)، راندمان ef (از 693/0 تا 883/0 ) و شاخص ویلموت d (از 93/0 تا 973/0) ضعیف¬ترین عملکرد را داشتند. مدل لیباردی و همکاران نیز بعد از مدل سایمونز و همکاران عملکرد قابل قبولی داشت و بهتر از سایر مدل¬ها شبیه¬سازی را انجام داد. به همین دلیل، استفاده از مدل سایمونز و همکاران و مدل لیباردی و همکاران برای خاک¬های با بافت متوسط و سنگین شهرستان لاهیجان توصیه می¬ شود.